১৯৪১ চনৰ ১৬-১৭ জানুৱাৰীত সময় আছিল প্ৰায় ১.৩০ মান বজা৷ কলিকতাৰ প্ৰেচিডেন্সি জে’লত বন্দী হৈ থকা অৱস্থাত সুভাষ চন্দ্ৰ বসুৰ স্বাস্থ্যৰ অৱনতি ঘটাত ১৪ জন চোৰাংচোৱাৰ তত্বাৱধানত তেওঁক ঘৰলৈ পঠিওৱা হয়। নেতাজীয়ে মুছলমানৰ ছদ্মবেশ লৈ গাড়ীত উঠি পলায়নৰ চেষ্টা চলায় ৷
ইয়াৰ পিছত তেওঁ মাত্ৰ এবাৰহে ভাৰতলৈ উভতি আহে। সেইদিনা আছিল ১৯৪৩ চনৰ ২৯ ডিচেম্বৰ আৰু ঠাইখন আছিল প’ৰ্ট ব্লেয়াৰ। সুভাষ চন্দ্ৰ তেতিয়া আজাদ হিন্দ চৰকাৰৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী আছিল। পিছদিনা অৰ্থাৎ ৩০ ডিচেম্বৰত তেওঁ প’ৰ্ট ব্লেয়াৰত পতাকা উন্মোচন কৰে। ব্ৰিটিছৰ পৰা লোৱা ভাৰতৰ ভূমিত প্ৰথমবাৰৰ বাবে এজন ভাৰতীয়ই প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে পতাকা উত্তোলন কৰিছিল।
সুভাস চন্দ্ৰ বসুৱে আজাদ হিন্দ ফৌজ অৰ্থাৎ আই এন এৰ সৈন্যসকলক ছুপ্ৰিম কামাণ্ডাৰ হিচাপে সম্বোধন কৰে ছিংগাপুৰৰ বৰ্তমানৰ কন’ট ড্ৰাইভৰ ওচৰৰ পাডাঙত। তেওঁলোকে ঘোষণা কৰে যে ১৯৪৩ চনৰ শেষৰ ফালে আই এন এ ভাৰতীয় মাটিত থাকিব। ঠিক এমাহ পূৰ্বে ৫ জুলাইত বসুৱে আই এন এৰ উপস্থিতিৰ বিষয়ে বিশ্ববাসীক অৱগত কৰি কৈছিল যে আই এন এৰ উদ্দেশ্য হৈছে – ’দিল্লীলৈ যোৱা৷’
ছিংগাপুৰত সুভাষ চন্দ্ৰ বসুৱে মুক্ত ভাৰতৰ অস্থায়ী চৰকাৰ পিজিএফআই অৰ্থাৎ আৰ্জি হুকুমত-ই-আজাদ হিন্দ অৰ্থাৎ আজাদ হিন্দ চৰকাৰ গঠনৰ কথা ঘোষণা কৰে। চৰকাৰখনত ১১ জন মন্ত্ৰী আৰু আই এন এৰ ৮ জন প্ৰতিনিধি আছিল। সুভাষ নিজে ৰাষ্ট্ৰপতি, প্ৰধানমন্ত্ৰী আৰু যুদ্ধমন্ত্ৰী আছিল। এই চৰকাৰখন জাপান, জাৰ্মানী, ইটালী, ক্ৰ’ৱেচিয়া, বাৰ্মা, থাইলেণ্ড, ফিলিপাইনছ, মানচুৰিয়া আৰু চীনে (বাং জিংৱেইৰ চৰকাৰ) স্বীকৃতি দিছিল।
জাপানৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী হিদেকি টোজোৱে টকিঅ’ত বৃহত্তৰ পূব এছিয়া অৰ্থাৎ জাপানী প্ৰভাৱিত দেশসমূহৰ সন্মিলনৰ শেষৰ দিনটোত আন্দামান-নিকোবৰক আজাদ হিন্দ চৰকাৰক অৰ্পণ কৰাৰ কথা ঘোষণা কৰে। ১৯৪২ চনত ব্ৰিটেইনৰ পৰা জাপানে এই দ্বীপসমূহ জয় কৰিছিল।
১৯৪৩ চনৰ ২৯ ডিচেম্বৰত জাপানী সেনাৰ এখন বিমান প’ৰ্ট ব্লেয়াৰ বিমানবন্দৰত অৱতৰণ কৰে। আজাদ হিন্দ চৰকাৰৰ সভাপতি তথা প্ৰধানমন্ত্ৰী সুভাষ চন্দ্ৰ বসু, সম্পাদকৰ সৈতে মন্ত্ৰী ৰেংক আনন্দ মোহন সাহাই, এডিচিৰ কেপ্তেইন ৰাৱট আৰু বসুৰ চিকিৎসক কৰ্ণেল ডি এছ ৰাজু বিমানখনৰ পৰা নামি আহে।
তেওঁক আদৰণি জনায় জে আৰ্কট দোৰাইস্বামী লগানন্দন আৰু প’ৰ্ট ব্লেয়াৰৰ জাপানী এডমিৰেলে। পিছদিনা ৩০ ডিচেম্বৰত ব’ছে প’ৰ্ট ব্লেয়াৰৰ জিমখানা খেলপথাৰত নিজৰ জাতীয় পতাকা উন্মোচন কৰে। এইদৰে তেওঁ ১৯৪৩ চনৰ শেষৰ ফালে ভাৰতৰ মাটিত আই এন এ যোগান ধৰাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি পূৰণ কৰিছিল।
২০১৮ চনৰ ৩০ ডিচেম্বৰত ইয়াৰ স্থান সলনি কৰি সাগৰৰ ওচৰত থকা ৰছ দ্বীপলৈ সলনি কৰা হয়। ইয়াত নেতাজীৰ স্মৃতি কঢ়িয়াই নি আকাশত ঢৌৱাই আছে ১৫০ ফুট ওখ ত্ৰিৰংগা।
এতিয়া এই ঠাইখন পৰ্যটনস্থলীলৈ পৰিণত হৈছে। প্ৰতিদিনে সন্ধিয়া শ শ পৰ্যটক ইয়ালৈ আহে। নেতাজীয়ে আন্দামানত অৱতৰণ কৰা বিমানবন্দৰৰ নাম হৈছে বীৰ সাৱৰকাৰ বিমানবন্দৰ। সেই সময়ত ই আছিল প’ৰ্ট ব্লেয়াৰ বিমানবন্দৰ আৰু আগতে ই কেৱল এটা বিমানপথ আছিল। এতিয়া ইয়াৰ ৰূপান্তৰ ঘটিছে। অহা বছৰৰ জুলাই মাহৰ ভিতৰত সাজু হ’ব এই আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰ।