২০২৯ চনৰ লোকসভা নিৰ্বাচনত (Loksabha Election) ভাৰতৰ মহিলা ভোটাৰৰ সংখ্যা পুৰুষৰ সংখ্যাতকৈ অধিক হ’ব পাৰে। মহিলা ভোটাৰৰ সংখ্যা বৃদ্ধিৰ পৰিসংখ্যা বিশ্লেষণ কৰি প্ৰকাশিত এক প্ৰতিবেদনত এই দাবী কৰা হৈছে। প্ৰতিবেদন অনুসৰি, মহিলা ভোটাৰসকলে এই বছৰৰ লোকসভা নিৰ্বাচনত পুৰুষ ভোটাৰৰ সংখ্যাৰ ওচৰত উপনীত হৈছে।
এছবিআই ৰিচাৰ্চে প্ৰকাশ কৰা প্ৰতিবেদন অনুসৰি, ২০১৯ চনৰ লোকসভা নিৰ্বাচনত মুঠ ৪২ কোটি ভোটাৰে তেওঁলোকৰ গণতান্ত্ৰিক অধিকাৰ প্ৰয়োগ কৰিছিল, যাৰ ভিতৰত ১৯ কোটি মহিলা আছিল। উক্ত নিৰ্বাচনত মুঠ ভোটাৰৰ সংখ্যা আছিল প্ৰায় ৮৯ নিযুত। ইয়াৰ ভিতৰত ৪৬ কোটিতকৈ অলপ অধিক পুৰুষ আৰু ৪৩ কোটিৰো অলপ অধিক মহিলা। এইবাৰ মুঠ ভোটাৰৰ সংখ্যা প্ৰায় ৯৬ কোটি ৮০ হাজাৰ। ইয়াৰ ভিতৰত ৪৯ কোটিতকৈ অলপ অধিক পুৰুষ আৰু ৪৭ কোটিৰ অলপ অধিক মহিলা।
সময়ৰ লগে লগে দেশত মহিলা ভোটাৰৰ অনুপাত বৃদ্ধি পাইছে। ১৯৬২ চনৰ লোকসভা নিৰ্বাচনত পুৰুষ ভোটাৰ মহিলা ভোটাৰতকৈ ১৬.৬৮ শতাংশ অধিক আছিল। ২০০৪ চনৰ নিৰ্বাচনত এই পাৰ্থক্য আঠ শতাংশলৈ হ্ৰাস পায়। ২০১৪ চনত পুৰুষ ভোটাৰ মহিলাতকৈ ১.৪৬ শতাংশ অধিক আছিল। ২০১৯ আৰু ২০২৪ চনত সেই ব্যৱধান আৰু হ্ৰাস হয়।
ভোটদান পৰ্যায়ত পুৰুষ আৰু মহিলাৰ অংশগ্ৰহণৰ অনুপাতো হ্ৰাস পাইছে। বিগত কেইটামান সাধাৰণ নিৰ্বাচনত ভোটাৰৰ সংখ্যা বিশ্লেষণ কৰা প্ৰতিবেদনখনত দেখা গৈছে যে ২০২৯ চনৰ সাধাৰণ নিৰ্বাচনত ৭৩০ নিযুত ভোটাৰে তেওঁলোকৰ গণতান্ত্ৰিক অধিকাৰ প্ৰয়োগ কৰিব পাৰে। তেওঁলোকৰ ভিতৰত ৩৭ কোটি মহিলা আৰু ৩৬ কোটি পুৰুষ হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে।
উল্লেখযোগ্য যে আমেৰিকা আৰু ইউৰোপত মহিলা ভোটাৰৰ সংখ্যা সাধাৰণতে পুৰুষতকৈ অধিক। বিগত অৰ্ধ শতিকাত ইয়াৰ ব্যতিক্ৰম হোৱা নাই। ৰিপাব্লিকান ৰাষ্ট্ৰপতি পদৰ প্ৰাৰ্থীসকলে ১৯৪০, ১৯৫০ আৰু ১৯৬০ ৰ দশকত অধিক মহিলা ভোট লাভ কৰিছিল।
১৯৭০-ৰ দশকৰ পৰা মহিলাৰ ভোট ডেমক্ৰেটসকলৰ ফালে ঘূৰি আহিছে। অৱশ্যে ইয়াৰ আঁৰত আছিল মহিলাৰ সমান অধিকাৰ বা গৰ্ভপাতৰ ওপৰত সামাজিক-ৰাজনৈতিক বিতৰ্ক। যদিও ১৯৮০ চনৰ নিৰ্বাচনত ৰোনাল্ড ৰেগান জয়ী হৈছিল, জিমি কাৰ্টাৰে মহিলাৰ ভোটত ৮ শতাংশ অগ্ৰগতি লাভ কৰিছিল।
ভাৰততো পূৰ্বতে মহিলা ভোটাৰৰ এক বৃহৎ অংশই কংগ্ৰেছক সমৰ্থন কৰিছিল। কিন্তু বিগত দশকৰ কিছুমান পৰিসংখ্যাই দেখুৱাইছে যে সেই সমৰ্থনৰ পৰিমাণ নৰেন্দ্ৰ মোডীৰ ফালে ঘূৰিছে। অৱশ্যে ৰাজনৈতিক বিশ্লেষকসকলৰ এটা অংশই আৰ্থ-সামাজিক-ধৰ্মীয় বৈচিত্ৰ্যৰ সৈতে ভাৰতৰ দৰে বৈচিত্ৰ্যপূৰ্ণ দেশ এখনত ‘মহিলা ভোটাৰ’ এক অবিচ্ছেদ্য সত্তা হ’ব পাৰেনে নোৱাৰে তাক লৈ সন্দিহান।